19 de agosto de 2008

Fáltalles verde!

Sempre digo que os nenos son coma os animais, que aínda que os teñamos en pisos o seu sitio é o campo porque aínda non están domesticados, porque aínda non perderon a súa esencia, e seica non son a única que sente esta relación entre os nenos e o verde, tráiovos este interesante artigo dende o blogue de Paloma.


Déficit de natureza:

Foi Richard Louv, xornalista e prolífico autor, o que inventou o término e fíxoo popular a través do seu libro "O último neno no bosque". A denominación "déficit de natureza" busca retratar unha carencia de peso na infancia do século XXI que case non necesita explicación. Todas as persoas maiores na actualidade saben destacar as diferenzas entre as súas aventuras infantís e os xogos que hoxe atraen aos nenos. Todos os adultos sabemos o que é embarrarse e rubir unha árbore (e a gran maioría evócao cunha nostalxia morriñenta), algo que os nenos de hoxe en día miran con reticencia. E somos varios os que nos preguntamos con frecuencia se non é insalubre que a xeración máis nova non estimule a súa imaxinación en espazos abertos. Louv decidiu indagar nisto cando investigaba para o seu libro "O futuro da infancia" e descubriu que a falta de contacto coa natureza ten efectos físicos e psicolóxicos nas persoas.

Os nenos pasan demasiado tempo encerrados. Van da casa á escola, a centros de actividades e a casa outra vez. Entenden máis que os seus maiores de tecnoloxía e mostran maior facilidade para adaptarse ao cambio. En moitas cousas parecen ser máis "espabilados" do que eramos nós á súa idade ou ata, quizais, máis intelixentes. Con todo, esta "madurez " prematura estalles xogando en contra. Cada vez son máis comúns a síndrome de déficit de atención e a obesidad infantil e hai outros efectos como o estres ou a depresión que poden estar ligados coa falta de natureza nas súas vidas. Cando un neno golpéase ou curta na actualidade, os pais alborótanse; deseguido van ao médico e éncheno de remedios, vendas e coidados. Non é que estea mal coidar aos nosos fillos, pero estamos exercendo unha sobreprotección que ignora as nosas propias experiencias. Nas "infancias vellas" (alá polos 70's ou 80's) sufriamos raspaduras regularmente, moitos fracturámonos caendo de árbores ou rodando por pendentes, cortado con botellas rotas ou cravos oxidados. Moitos viamos máis a agulla dunha vacina antitetánica que a que as nosas nais usaban para tecer e con todo aquí estamos: sans e salvos, cheos de experiencias e saudables (e agradables) memorias. Louv destaca que non son as cidades e a tecnoloxía os únicos responsables do déficit de natureza; os pais forman parte das causas. A inseguridade social crecente obrígaos a remarcar máis que nunca o "non fales con estraños" e limitan o esparexemento dos seus fillos a un área marcada e coñecida, a moverse en automóbil e non saír moito de casa.

No libro "O último neno no bosque" Louv suxire que os nenos que son expostos á natureza mostran melloras intelectuais, espirituais e físicas en comparación aos que se manteñen encerrados. As actividades na natureza probaron diminuír o estres, aguzar a concentración e promover resolucións creativas a problemas. Louv e varios investigadores máis consideran que esta é unha boa terapia para a síndrome de déficit de atención e outros males que afectan aos nenos. Louv vai un pouco máis aló, suxerindo que mentres aumentar a exposición dos nenos á natureza pode axudalos a centrarse, a existencia de desordes é evidencia de que dúas xeracións de alienación poden ter resultado nun dano considerable xa feito aos nosos nenos. E é que o xornalista non esquece destacar que, máis aló dos pequenos, aos maiores tamén nos fai ben un pouco de verde nas nosas vidas.

O libro de Louv cita evidencia de que os nenos necesitan da natureza para desenvolver os seus sentidos de aprendizaxe e creatividade. Estudos en Estados Unidos, Suecia, Australia e Canadá demostraron que os mozos que xogan en escenarios naturais (con ríos, campos e árbores) son máis propensos a crear os seus propios xogos e mostrar maior cooperación que aqueles que xogan en escenarios armados. E é que nos ambientes controlados non hai verdadeira experimentación nin risco. Aínda que, precisamente, o risco é o que os pais desexan evitar, é o que máis nos ensina e estimula a creatividade á hora de atopar solucións.

O déficit de natureza non é unha enfermidade que requira de pastillas ou tratamentos inclementes. Pola contra, pode solucionarse recuperando ese costume perdido que tan ben nos fixo cando nós fomos pequenos. Louv iniciou unha campaña denominada "Ningún mozo é deixado dentro" para axudar a diminuír as horas que os nenos pasan conectados a un medio electrónico. E a Federación Nacional de Vida Salvaxe iniciou un programa de 1.5$ millóns chamado "Pícaros no bosque" para combater o déficit de natureza. Estes programas están implementándose en diferentes estados, sumando experiencias en ambientes naturais ás materias de ciencias nas escolas e excursións de 3 días nas Rochosas.

Os mozos de agora aprenden de natureza nos seus libros e entenden máis sobre a selva amazónica do que nós comprendiamos anos atrás. Pero a falta de contacto coa natureza intelectualiza a aprendizaxe e vólveos desapegados. E son eles os que deberán loitar por preservala de aquí a uns anos. É hora de volver encarrilar a nosa unión coa natureza. Tanto a dos nosos nenos como a propia.